Προχθές Κυριακή ξεκίνησα από Δροσιά να κατέβω Κέντρο...Πλάκα...ο δρόμος μισοάδειος και οι μετεωρολόγοι έλεγαν ότι ο καιρός θα αλλάξει. Πράγματι, είχε αρχίσει να ψιλοβρεχεί και ο αέρας στα βόρεια ήταν αρκετά δυνατός. Ψάχνοντας στο χαλασμένο ραδιόφωνο του αυτοκινήτου κατέληξα σε κάτι γνώριμο...Jacques Brel. Η οθόνη δεν δουλεύει για να ξέρω τι είναι...Ξεκινάει η απαγγελία…
“μια δημόσια επανόρθωση
μια ερωτική εξομολόγηση
μια προαγγελία θανάτου”
"Γίνεσαι ογδόντα δύο χρονών. Έχεις κοντύνει έξι εκατοστά, ζυγίζεις όλο κι όλο σαράντα κιλά και είσαι ακόμα όμορφη, γοητευτική κι επιθυμητή. Πάνε πια σαρανταοκτώ χρόνια που ζούμε μαζί και σε αγαπώ περισσότερο από ποτέ. Νιώθω και πάλι μέσα στο στήθος ένα σπαρακτικό κενό που μονάχα η ζεστασιά του κορμιού σου πάνω στο δικό μου το γεμίζει."
Τότε αρχίζω να υποψιάζομαι τι σταθμό έπιασα...Τρίτο Πρόγραμμα...Ήταν εκπομπή 'Που πάει η μουσική όταν δεν την ακούμε' με τον Μενέλαο Καραμαγγιώλη. Τι υπέροχος τίτλος...πόσο μαγευτικός...Ο Μενέλαος Καραμαγγιώλης παρουσίαζε το 'Γράμμα στη Ντ.' του Αντρέ Γκορζ. Η ακρόαση ήταν μία μαγεία...έπιασα τον εαυτό μου να μην πιστεύει ότι ακούει κάτι τέτοιο στα ελληνικά ερτζιανά. Ποίηση...έμμετρο λόγος...ερωτισμός...απελπισία...δεμένα με ήχους...μουσικές...τραγούδια. Το ραδιόφωνο ξάφνου γίνεται τέχνη σε υψηλή έκφανση της.
Όπως αναφέρει και ο Μιχάλης Μήτσος στο επίμετρο του βιβλίου, το Γράμμα στη Ντ. είναι μια δημόσια επανόρθωση, μια ερωτική εξομολόγηση, μια προαγγελία θανάτου. Το έγραψε και το αφιέρωσε ο Γκορζ στη σύζυγό του Ντοριν η οποία έπασχε από χρόνια νόσημα...Το έγραψε για να δηλώσει δημοσίως τον έρωτά του,κάτι που ένοιωθε ότι έπρεπε να κάνει...Ο Γκορζ δεν άντεχε να την βλέπει άλλο πια σε αυτή την κατάσταση...Αυτοκτόνησαν μαζί το 2007 στο διαμέρισμά τους στο Παρίσι...
Χρειάζεται ν’ ανασυνθέσω την ιστορία του έρωτά μας για να κατανοήσω όλο το νόημά της. Αυτή μας έκανε να γίνουμε αυτοί που είμαστε, ο ένας με τον άλλον και ο ένας για τον άλλο. Σου γράφω για να καταλάβω τι έζησα, τι ζήσαμε μαζί.
[...]Έμεινα ώρα, να θαυμάζω, αμίλητος, αυτό το θαύμα σφριγηλότητας και απαλότητας. Κατάλαβα μαζί σου πως η ηδονή δεν είναι κάτι που το παίρνουμε ή το δίνουμε. Είναι τρόπος να δίνεσαι και να ζητάς το δόσιμο του άλλου.
Είχα ανάγκη από τη θεωρία για να δομήσω τη σκέψη μου και σου απαντούσα πως η μη δομημένη σκέψη κινδυνεύει συνεχώς να βουλιάξει μέσα στον εμπειρισμό και την ασημαντότητα.
Αποκρινόσουν πως η θεωρία απειλεί να γίνει μια θηλιά στο λαιμό που δε μας αφήνει να δούμε τη μεταβαλλόμενη πολυπλοκότητα της πραγματικότητας.
Κάναμε αυτές τις συζητήσεις δεκάδες φορές και ξέραμε εκ των προτέρων τι θα απαντούσε ο άλλος. Ήταν μέρος του παιχνιδιού.
Αλλά σ’ αυτό το παιχνίδι ήσουν σε πλεονεκτική θέση.
Δεν χρειαζόσουν τις γνωσιακές επιστήμες για να ξέρεις ότι χωρίς τη διαίσθηση και το συναίσθημα δεν υπάρχει ούτε νόηση ούτε νόημα.
Οι κρίσεις σου διεκδικούσαν σταθερά τη στήριξη της βιωματικής τους βεβαιότητας, μεταδόσιμης αλλά μη αποδείξιμης.
Είχες ακλόνητη εμπιστοσύνη στην ορθότητα της κρίσης σου.
Από πού αντλούσες τη σιγουριά σου; Ήσουν ο εαυτός σου, οτιδήποτε κι αν έκανες. Η βιοπάλη σου’ δινε φτερά.
Εμένα μ’ έριχνε στην κατάθλιψη.[...]
[...]Ποιος έγραψε αυτές τις έντεκα γραμμές; Θέλω να πω ποιος ήμουν όταν έγραψα αυτές τις γραμμές;
Δεν απείχα πολύ από το να θεωρώ τον έρωτα μικροαστικό συναίσθημα.
«Μιλούσα για σένα απολογητικά, όπως για μια αδυναμία», προφανώς θεωρούσα τουλάχιστον σ’ αυτά που έγραφα, ως αδυναμία την αφοσίωση που μου έδειχνες.
Μια παρατήρηση του Κάφκα μπορεί ν’ αποδώσει την πνευματική μου κατάσταση εκείνη την εποχή: «Η αγάπη μου για σένα δεν αγαπάει τον εαυτό της».
Δεν με αγαπούσα που σε αγαπούσα.
[...]Η αρρώστια σου μας οδηγούσε στο πεδίο της οικολογίας και της κριτικής της τεχνοϊατρικής.
Η τεχνοϊατρική μού φαινόταν σαν μια ιδιαίτερη επιθετική μορφή αυτού που ο Φουκό αργότερα θα ονόμαζε βιοεξουσία- της εξουσίας που ασκεί η τεχνολογία ακόμη και στη σχέση του καθενός με τον εαυτό του
[...]Είχα την αίσθηση ότι δεν είχα ζήσει τη ζωή μου, ότι την παρατηρούσα πάντα από απόσταση, ότι είχα αναπτύξει μια πλευρά του εαυτού μου κι ότι ήμουν φτωχός.
Εσύ ήσουν και είχες υπάρξει πάντα πιο πλούσια από μένα.
Αναπτύχθηκες σ’ όλες σου τις διαστάσεις.
Ήσουν συμφιλιωμένη με τη ζωή σου· ενώ εγώ ανυπομονούσα πάντα να περάσω στον επόμενο ρόλο, λες και η ζωή μας δεν επρόκειτο να αρχίσει πραγματικά παρά πολύ αργότερα.
[...]Αφουγκράζομαι την αναπνοή σου, το χέρι μου σε αγγίζει. Και οι δυο θα θέλαμε να μην χρειαστεί να ζήσουμε μετά τον θάνατο του άλλου. Έχουμε πει πολλές φορές ο ένας στον άλλο πως στην απίθανη περίπτωση που θα είχαμε μια δεύτερη ζωή, θα θέλαμε να την περάσουμε μαζί.
Ο Γκορζ ήταν κατά τον Σάρτρ το πιο κοφτερό μυαλό της Ευρώπης...
ΥΓ. 1 Η εκπομπή ξεκίνησε με Jacques Brel - Les chansons des Vieux Amants και έκλεισε με Louis Armstrong - La Vie en Rose
ΥΓ. 2 Το ποίημα και στα Γαλλικά
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου