Συζητούσαμε, χθες νομίζω, στο γραφείο για τον θάνατο του Richard Holbrooke. Πραγματικά ένας από τους τελευταίους διπλωμάτες ο οποίος μπορούσε να χαράξει διεθνή πολιτική, ο οποίος μπορούσε να μπει στο κέντρο των εξελίξεων, να διαδραματίσει κυρίαρχο ρόλο, να διαπραγματευτεί με όποιον χρειαστεί και τέλος να φτάσει σε συμφωνία.
Στην Ελλάδα είναι γνωστός και αντιπαθής για πολλούς και διάφορους λόγους, όπως η μεσολάβηση του στα Ίμια, ο ρόλος του στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό αλλά και ο ρόλος του στην καταληκτική διάλυση της Γιουγκοσλαβίας.
Έτυχε πέρυσι να τον μάθω καλύτερα αφού έκανα μία παρουσίαση στο πανεπιστήμιο για το βιβλίο του "To end a War" το οποίο είναι ουσιαστικά τα απομνημονεύματα του για την δράση του στα Βαλκάνια. Για αυτή την αποστολή έχω την εντύπωση ότι ο Holbrooke εργάστηκε πιο σκληρά από όλες τις άλλες.Έπεσε σε ενέδρα, σκοτώθηκαν δύο στενοί του συνεργάτες, κινητοποίησε όλη την Ευρώπη, ανέδειξε το ζήτημα στις Η.Π.Α. Ήθελε με όλες του τις δυνάμεις να πετύχει για διάφορους λόγους τους οποίους δεν πρόκειται να αναλύσω εδώ.
Δεν είναι τυχαίο ότι τότε ονομάστηκε "Bulldozer". Πολλά έχουν γραφτεί για το πως προσέγγισε τον Milosevic, τον Izetbegovic και τον Tudjman, για τα brandy που έπινε με τον Milosevic στο Dayton την ώρα που η Γιουγκοσλαβία καιγόταν. Και όμως ο Holbrooke το πάλευε και προσπαθούσε να φέρει τις δύο πλευρές κοντά. Και μιλάμε για συνθήκες πολέμου και πράξεων γενοκτονίας εκατέρωθεν. Το επίτευγμα του να φέρει κοντά όλες τις πλευρές ήταν τιτάνιο, και κακώς κάποιοι το συγκρίνουν με την περίπτωση της Ιρλανδίας γιατί πολύ στην τότε Γιουγκοσλαβία επικρατούσε πόλεμος...έτσι απλά.
Όταν είχε ερωτηθεί ο Holbrooke για το πως είναι δυνατόν να διαπραγματεύεται με ανθρώπους που κάνουν ανήθικες πράξεις, αυτός είχε δηλώσει:
"If you can prevent the deaths of people still alive, you're not doing a disservice to those already killed by trying to do so. And so I make no apologies for negotiating with Milosevic and even worse people, provided one doesn't lose one's point of view."
Έτσι απλά. Νομίζω δεν χρειάζεται άλλο σχόλιο...Καλό ταξίδι...